Historia

Początki Zgromadzenia Sióstr Antonianek od Chrystusa Króla pozostają w ścisłym związku z łódzką działalnością duszpasterską błogosławionego Anastazego Pankiewicza z Zakonu Braci Mniejszych popularnie nazywanych w Polsce bernardynami. Urodził się on w 1882r. w Nagórzanach koło Sanoka. W 1900r. wstąpił do Zakonu Braci Mniejszych, święcenia kapłańskie przyjął w roku 1906. Pełnił różne obowiązki: magistra nowicjatu, katechety, przełożonego klasztoru w Krakowie, rekolekcjonisty i misjonarza.
W roku 1930 Ojciec kupił w Łodzi w dzielnicy Doły parcelę pod budowę kościoła i szkoły. Już w 1932 erygowano tutaj dom zakonny, a budowę gmachu szkoły ukończono w 1937r. Mieściło się w nim tzw. Kolegium Serafickie - czyli męskie prywatne gimnazjum ogólnokształcące. Szkoła miała służyć przede wszystkim ubogim chłopcom z rodzin katolickich, choć przyjmowano także uczniów wyznania protestanckiego. W 1939 r. uczyło się w niej 200 chłopców.
Działania II wojny światowej uniemożliwiły dalszy rozwój szkoły. Klasztor i gimnazjum zajęli Niemcy na cele wojskowe, kościół przerobiono na garaże i stajnie. Pozostał tylko ojciec Anastazy pomimo niebezpieczeństwa wywiezienia do obozu koncentracyjnego. W roku 1941 został aresztowany i przewieziony do obozu w Dachau, gdzie zginął zagazowany w transporcie "inwalidów" 20 maja 1942r.
Ojciec świadomy wielkiej roli zakonów: ich pracy apostolskiej i świadectwa życia, chciał także przy swoim klasztorze i szkole mieć siostry zakonne. W tym czasie przyjechały z Włocławka do Łodzi: Józefa Galczak, Waleria Bakalarska i Władysława Bartkowiak, które odeszły ze Zgromadzenia Sióstr Wspólnej Pracy. Ojciec znał je wcześniej i dlatego zaproponował współpracę. Umożliwił im nabycie domu przy ul. Mariańskiej 3 oraz ukierunkował działalność społeczno - charytatywną. Siostry miały pracować w zakrystii kościoła i opiekować się najuboższymi uczniami. Dla chłopców spoza Łodzi planowana była bursa, którą miały prowadzić siostry. Miały one także pomagać w prowadzeniu III Zakonu św. Franciszka i nieść pomoc biednym, wielodzietnym rodzinom i sierotom. Siostry założyły mały sierociniec i w miarę swoich możliwości pomagały rodzinom cierpiącym niedostatek, często głód.
Wybuch II wojny światowej zniweczył wszystkie plany dotyczące Zgromadzenia. Siostry zostały wywiezione do obozu dla zakonnic w Bojarowie. Po wojnie w 1945 roku rozproszone i prześladowane więzieniami i przymusową pracą siostry wracają do Łodzi. Pozostawione same sobie, bez Ojca Założyciela, na nowo, mimo trudnych warunków materialnych podejmują działalność, przygarniając najpierw do swego domu powojenne sieroty i dzieci z najuboższych rodzin. Ponieważ dzieci było aż trzynaścioro i nie mogły pomieścić się w domu, siostry wynajęły mieszkanie w sąsiednim poniemieckim bloku. Gdy to mieszkanie zostało im bezprawnie zabrane, dzieci wróciły do sióstr, które zamieszkały na strychu a potem w przebudowanej szopie. W 1954 roku zaczęły powstawać domy dziecka. Opiekunowie dzieci i rodzice nie wyrazili zgody, aby tam zamieszkały i mimo trudnych warunków zabrały je do domów.

22 grudnia 1959 r. zgromadzenie zostało zatwierdzone przez biskupa Michała Klepacza, Ordynariusza Łódzkiego i przyjęło za cel szczegółowy obronę życia dzieci poczętych, a jeszcze nienarodzonych, odpowiadając w ten sposób na apel Prymasa Wyszyńskiego "o ratowanie przypadkowego macierzyństwa". Przyjęcie takiego kierunku działania stało się potrzebą chwili po wprowadzeniu w Polsce, dnia 27 kwietnia 1956 roku ustawy o dopuszczalności przerywania ciąży z tak zwanych względów społecznych, czyli praktycznie bez żadnych ograniczeń. Do tej pory obowiązywało w Polsce ustawodawstwo przedwojenne, chroniące życie poczętych dzieci.

W takiej sytuacji prawnej nie tylko los poczętego dziecka, które stawało się niechciane był zagrożony, trudna też stawała się sytuacja kobiet pozbawionych wsparcia męża i rodziny - samotnych matek.
Podjęcie przez Zgromadzenie tego celu miało także związek z osobą ks. Stefana Stępnia (1907 - 1993), kapłana diecezji łódzkiej, blisko związanego ze Zgromadzeniem, również jego długoletniego kapelana. Był on w czasie II wojny światowej więziony, wraz z O. Anastazym Pankiewiczem i prawie dwoma tysiącami księży polskich, w obozie w Dachau. Tuż przed zakończeniem wojny obóz miał być całkowicie zniszczony. W tych okolicznościach uwięzieni księża zawierzyli swoje ocalenie św. Józefowi, Opiekunowi Świętej Rodziny, aby po wyzwoleniu móc służyć sprawie rodzin. Ks. S. Stępień zasugerował, że jedną z form służby rodzinie, w sytuacji antynatalnej polityki państwa, mogłaby być obrona poczętych dzieci, których życie zostało zagrożone przez wspomnianą wyżej ustawę z roku 1956.
Ponieważ cel Zgromadzenia nie był powszechnie znany, początkowo ciężarne kobiety pojawiały się w domu Zgromadzenia przy ul. Mariańskiej 3 pojedynczo i sporadycznie.
W 1977 roku władze miasta wydały decyzję o rozbiórce domu przy ul. Mariańskiej, ponieważ teren ten przeznaczono na budowę Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych. Po wielu nieudanych próbach siostry znalazły i zakupiły plac pod budowę klasztoru przy ul. Janosika 141. Dom ten miał dać także schronienie samotnym matkom. Budowę rozpoczęto w maju 1978 roku, a już 22 grudnia 1979 siostry wprowadziły się do nowego budynku. Zanim siostry w nim zamieszkały, należało przygotować pokój dla samotnej matki z noworodkiem, która przybyła już 6 grudnia 1978 roku.

Niebawem mogło zamieszkać tutaj, w specjalnie przygotowanych trzech pokojach przylegających do budynku klasztornego, 8 matek. Siostry utrzymywały matki z maluchami w dużej części z własnych zarobków i rent, sporadycznie tylko otrzymywały ofiary. Otaczały je współczuciem i miłością, której te kobiety były tak bardzo spragnione. O nic ich nie wypytywały, nie indagowały, nie gorszyły się, nie moralizowały. "To zazwyczaj bardzo dobre dziewczęta, za szybko jednak uwierzyły"... mówiła ówczesna przełożona Zgromadzenia, M. Bonawentura Rybczyńska. Od matek siostry wymagały przestrzegania podstawowych zasad, m.in. dbałości o porządek i własną higienę, palenia papierosów jedynie w wyznaczonych miejscach, abstynencji alkoholowej, szanowania własności wspólnej i cudzej, okazywania sobie nawzajem szacunku i wsparcia. Przyjmowane były kobiety bez praktycznie względu na miejsce zamieszkania, wiek czy wyznanie.
W latach 1960 - 1992 siostry udzieliły pomocy 158 matkom, tylko 70 z nich pochodziło z Łodzi i okolic, pozostałe przyjeżdżały tu praktycznie z całej Polski. 22 kobiety oddały dzieci do adopcji, reszta zdecydowała się na wychowanie swojego dziecka, wracając do środowisk rodzinnych lub usamodzielniając się.

Mimo ogromnych starań Dom Samotnej Matki znajdujący się w Łodzi przy ul. Janosika 141 nie zaspokajał aktualnych potrzeb wszystkich zgłaszających się matek ze względu na ograniczoną liczbę miejsc.
Dlatego w myśl ustalenia z dnia 4. 05 1992 r. pomiędzy Archidiecezją Łódzka a Zgromadzeniem Sióstr Antonianek, podjęło się ono prowadzenia Domu Samotnej Matki im. Stanisławy Leszczyńskiej w Łodzi przy ul. Nowe Sady 17, gdzie jednorazowo może znaleźć schronienie trzydzieści matek wraz z dziećmi.

Jego uroczyste otwarcie i poświęcenie przez Arcybiskupa Władysława Ziółka nastąpiło 22.06.1992 roku.

Z dniem 1 stycznia 2000 r. Dom Samotnej Matki im. Stanisławy Leszczyńskiej wszedł w struktury Centrum Służby Rodzinie w Łodzi.

Ponieważ  stan techniczny należącego do miasta budynku stale się pogarszał a koszt jego remontu byłby podobny do kosztu budowy nowego obiektu, dlatego arcybiskup łódzki podjął decyzję o budowie nowego domu przy ul. Broniewskiego 1a.

Budowę nowego Domu rozpoczęto w październiku 2009 r.  75% inwestycji zostało sfinansowanych ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego Województwa Łódzkiego, pozostała kwota to wsparcie Łodzian i darczyńców z całej Polski, którzy  przekazywali swój 1% podatku na rzecz Fundacji Służby Rodzinie "Nadzieja".

13 października 2011 r.. biskup łódzki ks. Adam Lepa dokonał uroczystego poświęcenia nowego budynku Domu Samotnej Matki. Tydzień później mamy z dziećmi przeniosły się  na ul. Broniewskiego 1a.

Jest to największy i najnowocześniejszy ośrodek wsparcia dla kobiet w ciąży
i matek z małoletnimi dziećmi.


Dotychczas siostry pracowały na wielu placówkach - obecnie już nieistniejących:


1. 1959-1979 - Dom przy ul. Mariańskiej 3 - macierzysty dom Zgromadzenia. Zakupiony przy pomocy O. Anastazego Pankiewicza drewniany, jednopiętrowy, 4 - izbowy dom z ogrodem. Po wojnie zostały dobudowane dwa kolejne pomieszczenia: kaplica z zakrystią i pokój gościnny. 27 lipca 1952 roku nastąpiło poświęcenie kaplicy. W 1958 roku dobudowano murowany, jednopiętrowy dom z przeznaczeniem na nowicjat, refektarz i kuchnię. W chwili zatwierdzenia Zgromadzenia dom ten stal się jego Domem Głównym. Zarówno przed wojną jak i po wojnie w domu tym siostry prowadziły ochronkę dla dzieci z ubogich wielodzietnych rodzin oraz powojennych sierot. Zajmowały się szyciem i haftowaniem szat liturgicznych i paramentów liturgicznych. Po roku 1959 w części domu mieszkały samotne matki. Dom ten istniał do 20 grudnia 1979 roku.

2. 1970-1996 - Placówka przy klasztorze Ojców Bernardynów przy ul. Spornej 71/73 (posługa w katechezie,  kancelarii parafialnej oraz kuchni i pralni).

3. 1959-1992 Praca w parafii pod wezwaniem Ducha Świętego w Łodzi (posługa katechetyczna i  kancelarii parafialnej)

4. 1972-1991 -Dom w Brzezinach, ul. Kościuszki 46 przy parafii Świętego Krzyża (posługa katechetyczna, w zakrystii i na plebanii),

5. 1967-2000 - Dom w Rogowie (prowadzenie ochronki, posługa katechetyczna i w zakrystii),

6. 1975-1995 - Placówka w parafii św. Wacława w Tomaszowie Maz. (posługa katechetyczna i w zakrystii).

7. 1997-2009 - Ciechanowiec - diecezja drohiczyńska, ul. Kościelna 4 (posługa katechetyczna, w zakrystii i wśród chorych i potrzebujących  na terenie parafii)

8. 2009-2010 - Brzeziny, ul. Kilińskiego 21a, przy parafii oo. Franciszkanów (posługa w kuchni, zakrystii i świetlicy)

9. 2015-2018 -Działalność apostolska w Madonie (Łotwa) - 5.11.2015 r. dwie siostry z naszego Zgromadzenia: s. Gabriela i s. Emanuela na zaproszenie władz miasta, za zgodą Arcybiskupa łódzkiego i Arcybiskupa Rygi, wyjechały na Łotwę do miejscowości Madona, z zamiarem założenia domu dla samotnych Matek. Przez ponad 2 lata mieszkały w domu socjalnym przy Parka iela 6 wraz z pierwszymi podopiecznymi – Svetlaną, Kritiną oraz Sintiją i ich dziećmi. Do dyspozycji sióstr i podopiecznych  było 3 piętro tego domu. Na drugim znajdowały się mieszkania socjalne, a pierwszym jadłodajnia dla ubogich – gdzie siostry pomagały w czynnościach porządkowych. Wolny czas poświęcały nauce języka, i poznawaniu kultury tamtejszej ludności oraz piękna natury.
Siostry według możliwości pełniły również posługę w katolickiej parafii Chrystusa Króla: pomagając w czynnościach porządkowych, posługując podczas spotkań małżeńskich i młodzieży, przeprowadzały Duchową Adopcję w którą włączało się gro parafian,  organizowały  peregrynację figurki Matki Bożej Skępskiej w czasie adwentu oraz wielkopostną modlitwę za miejscowy szpital. Brały udział w spotkaniach ekumenicznych i współpracowały ze Wspólnotą Kalna skola.
W wyniku braków personalnych decyzją Rady Zgromadzenia wróciły na kraju dnia 15.03.2018.

W 1985 roku zakupiono przy ul. Janosika kolejny plac przylegający do naszej posesji i rozpoczęto budowę domu formacyjnego; pierwsze nowicjuszki wprowadziły się do niego 18.01.1990 roku.

Dom Główny Zgromadzenia znajduje się w Łodzi przy ul. Janosika 141. Tutaj mieści się również postulat i nowicjat oraz mieszkania chronione.